คนไทยพลัดถิ่น ชีวิตเลวร้ายยิ่งกว่าคนต่างชาติ

 

เดือนกุมภาพันธ์คณะรัฐมนตรี ได้เห็นชอบในหลักการร่างพ.ร.บ.สัญชาติ เพื่อเปิดโอกาสให้คนไทยพลัดถิ่นได้มีสัญชาติไทย หลังจากนี้ ร่างกฎหมายจะเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภา เพื่อให้เสร็จทันในรัฐสภาสมัยนี้ เป็นการเร่งคลายความทุกข์ยากของคนไทย ที่ไร้สัญชาติ

เมื่อวันที่ 13 มกราคม คนไทยพลัดถิ่น ประมาณ 500 คน ได้เดินเท้าจากด่านสิงขร จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ มายังหน้ารัฐสภา ในวันเปิดสมัยประชุมวันแรก เพื่อเร่งรัดให้รัฐสภา เร่งแก้ออกกฎหมายสัญชาติ เพื่อให้พวกเขาได้อาศัยอยู่ในประเทศไทย เหมือนคนไทยคนหนึ่ง หลังจากชีวิตของพวกเขาในช่วงหลาสิบปีที่ผ่านมา ต้องเผชิญกับความทุกข์ยากอย่างแสนสาหัส

คนไทยพลัดไทย ไม่ใช่คนต่างด้าวในประเทศไทย แต่เป็นคนไทยในแผ่นดินต่างชาติ การเปลี่ยนแปลงของเขตแดนเมื่อ 100 ปีที่แล้ว ได้เปลี่ยนแปลงชีวิตของพวกเขาอย่างรุนแรง พวกอาศัยอยู่ในดินแดนที่ครั้งหนึ่งเป็นของประเทศไทย มะริด ทวาย ตะนาวศรี ในพม่า ศรีโสภณ พระตะบอง เกาะกง ในกัมพูชาและไทรบุรี กลันตัน ตรังกานู ของมาเลเซีย

คนไทยในมาเลเซีย ไม่มีปัญหาในการอาศัย เพราะทางการมาเลย์ให้การยอมรับเป็นพลเมืองเหมือนคนมาเลย์ ชีวิตของคนไทยในมาเลย์ จึงไม่มีปัญหา แต่คนไทยในเขมรและพม่า มีปัญหามาก  คนไทยในเขมรเคยประสบชะตากรรมเลวร้ายในยุคเขมรแดง ความเป็นคนไทยทำให้ให้คนจำนวนมากถูกเขมรแดงสังหารอย่างโหดเหี้ยม ต้องอพยพเข้ามาในประเทศไทยที่จังหวัดตราด ประมาณ 5,000 คน พวกเขาไม่มีสัญชาติคนถึงปัจจุบัน

คนไทยในพม่า ไม่ได้รับการยอมรับจากทางการพม่าเหมือนที่พม่าไม่ยอมรับชนชาติอื่น ไม่ว่า โรฮิงญา มอญ กะเหรี่ยง ไทยใหญ่ คนไทยเหล่านี้ มีทั้งพุทธและมุสลิม  พูดภาษาไทย มีประเพณีวัฒนธรรมเหมือนคนไทยในประเทศไทย ที่อาศัยอยู่ในพม่าด้วยความอึดอัด ถูกข่มเหงรังแก สารพัด ที่สำคัญอำนาจรัฐพยายามกลืนชาติเพื่อให้คนไทยเหล่านี้กลายเป็นคนพม่า หลายคนยอมรับไม่ได้ ตัดสินใจหอบลูกหอบเมียอพยพเข้ามาในประเทศไทย อาศัยอยู่ในจังหวัดระนอง พังงา ประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียง  ประมาณ 20,000 คน

เหมือนหนีเสือปะจระเข้ ชีวิตของคนไทยพลัดถิ่นในประเทศไทย เลวร้ายไม่แพ้ในพม่า การไม่มีสัญชาติ ทำให้ถูกคนไทยเอารัดเอาเปรียบเหมือนไม่ใช่คน ถูกเจาหน้าที่รัฐรีดไถ ถูกอำนาจรัฐกีดกัน ไม่มีโอกาสมีบ้าน มีรถ มีที่ดินซักผืนเพื่อทำกิน ไม่มีโอกาสในการศึกษา มีเพียงไม่กี่คนที่มีโอกาสเรียนถึงระดับมหาวิทยาลัย แต่ต้องผ่านการอ้อนวอนเพื่อได้มีโอกาสศึกษา ครูบางคน มีความเป็นครูแค่กับคนไทย แต่จิตใจคับแคบ

มีชีวิตที่เลวร้ายยิ่งกว่าคนต่างด้าวที่อาศัยในประเทศไทยเสียอีก เพียงเพราะพวกเขาไม่มีบัตรที่มีตัวเลข 10 หลัก จะเข้าเรียน จะทำงานก็จะถูกถามถึงบัตรตัวเลข 10 หลัก บางคนอยู่ที่ระนอง เดินทางไปทำงานที่ภูเก็ต ระหว่างเดินทางกลับ ถูกเจ้าหน้าที่ตรวจค้น เงินที่จะนำมาเลี้ยงลูกเลี้ยงเมียถูกยึดไปหมด ต้องกราบขอเงินกลับบ้าน บางคนซื้อรถมอเตอร์ไซด์ อาศัยชื่อคนไทยที่รู้จัก เมื่อจ่ายเงินหมดกลับถูกแจ้งความจับว่า ขโมยรถ เสียทั้งเงินและรถ แถมต้องติดคุกอีก พวกเขาเป็นได้แค่ลูกจ้างชั่วคราวและต้องระเห่เร่ร่อนไปทั่ว บางครั้งถูกนายจ้างโกงเงินเดือน ก็ไม่สามารถต่อสู้ได้  คนไทยทำกับคนไทยด้วยกันเหมือนไม่ใช่คน

ชีวิตคนไทยพลัดถิ่นในประเทศไทย จึงเต็มไปด้วยความทุกยาก อย่างน่าสงสาร แม้แต่เจอหน้ากัน ก็ไม่กล้าทักทายกัน แม้จะรู้ว่า เป็นคนไทยพลัดถิ่นด้วยกัน ด้วยความหวาดกลัว บางคนถูกยกให้เป็นลูกบุญธรรมของคนอื่น แม้แต่กับพ่อแม่ตัวเอง ก็ไม่ได้เจอหน้ากัน เมื่อทนไม่ไหวกับสภาพที่เป็นอยู่ พวกเขาจึงได้ออกมาเรียกร้อง แต่การลุกขึ้นสู้ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย พวกเขาอาศัยกระจัดกระจายการรวมกลุ่มเป็นไปได้ยาก แต่ก็มีนักกฎหมาย นักสิทธิมนุษยชน ไปให้คำปรึกษา เริ่มต้นจากการจัดตั้งสหกรณ์ออมทรัพย์ เพื่อจะได้มีโอกาสพบปะกันและได้ออมเงิน จนมีความเข้มแข็งระดับหนึ่ง จึงได้ออกมาเรียกร้องขอสิทธิในการเป็นคนไทย เนื่องจากกฎหมายสัญชาติที่ใช้อยู่ปิดกั้นไม่ให้พวกเขาได้สัญชาติ แต่การเสนออก้ไขกฎหมาย ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย หน่วยงานด้านความมั่นคง ได้คัดค้านจนเรื่องยืดเยื้อยาวนานกว่า 10 ปี

จนปลายปี 2553 ก่อนการเดินทางไกล พวกเขาได้เก็บออมวันละบาท 2 บาท เพื่อเป็นเสบียงสำหรับการเดินทาง จนวันที่ 13 มกราคม จึงได้เดินทางออกจากด่านสิงขร ประจวบคีรีขันธ์ มายังหน้ารัฐสภา ค่ำไหนนอนนั่น อาศัยวัดกับโรงเรียนเป็นที่หลับนอนตลอด 2 สัปดาห์ของการเดินทางไกล ซึ่งได้รับการตอบรับอย่างดีจากคนไทยในเส้นทางที่พวกเขาผ่าน เงินทองอาหารถูกหยิบยื่นให้…ช่วยบรรเทาความคับแค้นใจได้บ้าง

สิ่งสำคัญที่สุด พวกเขาต้องการกฎหมาย ที่จะพลิกชีวิตให้พวกเขาได้เป็นคนไทยอย่างสมบูรณ์ ร่างกายและจิตใจของพวกเขาเป็นคนไทย 100%อยู่แล้ว เหลือแต่การยอมรับของกฎหมายเท่านั้น พวกเขาไม่อาจรอ ไม่อยากต้องเผชิญทุกข์อีกแล้ว

อย่างไรก็ตาม ล่าสุด ก่อนการยุบสภา 1 สัปดาห์ สภาผู้แทนราษฎร ได้ผ่านร่างแก้ไข พ.ร.บ.สัญชาติ เป็นที่เรียบร้อนแล้ว อยู่ในขั้นตอนการพิจารณาของวุฒิสภา ซึ่งอีกไม่นานคนไทยพลัดถิ่นเหล่านี้ จะมีชีวิตการเป็นคนไทยที่สมบูรณ์เสียที

เรียบเรียงจาก MTODAY ฉบับที่ 9 16 กุมภา-15 มีนา 2554 
 

สะท้อนปัญหาผ่านรายการ มุมมองประเทศไทย กับสมพร หลงจิ ทางโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมช่องสุวรรณภูมิ